Przez mechaniczne zmieszanie tłuszczu - w tym przypadku oleju -z wodą, otrzymamy mętną ciecz (zawiesinę cząstek oleju w wodzie), którabardzo szybko rozpadnie się na olej i wodę.
Gdy do wody dodamy substancję rozpuszczalną w wodzie i dającą jejlepkość (np. klej), to mechanicznie zmieszane cząstki nie będą sięrozpadały.
Emulsją nazywamy mechaniczne zmieszanie substancji rozpuszczalnych w wodzie z substancjami nierozpuszczalnymi w wodzie.
Emulsje dzielą się na naturalne i sztuczne.
Naturalne to:
- mleko,
- jajko,
- soki różnych roślin.
Niektóre z nich, jak np. żółtko jajka, odznaczają się dużą trwałością.
Emulsje sztuczne mogą być dwojakiego rodzaju:
- Olej w wodzie:Zewnętrzną fazą takiej emulsji jestwoda i woda zapewnia rozrzedzanie tej emulsji. Gęstość takiej emulsjizależy od koncentracji fazy wewnętrznej (oleju) i od stopnia jejrozdrobnienia (dyspersji), co można regulować.
- Woda w oleju:Zewnętrzną fazą tej emulsji jest olej lub żywica. Ten typ emulsji nie jest rozpuszczalny w wodzie.
Typ emulsji zależy od emulgatora i jego koncentracji.
Emulgatory zwilżające się w wodzie dają emulsję typu pierwszego.
Emulgatory zwilżające się olejnie dają typ emulsji drugiej.
Na ogół ten ze składników emulsji tworzy zewnętrzną fazę, w którymłatwiej rozpuszcza się emulgator. Na przykład mydła dobrzerozpuszczalne w wodzie dają emulsję typu pierwszego.
Do emulsji, których nie rozcieńcza się wodą (typ drugi), nadają siębarwniki hydrofobowe (zagęszczające na swojej powierzchni emulsję wodyw oleju) takie jak: sadze czy minia.
Do emulsji typu pierwszego (rozcieńczanych wodą) nadają się pigmentyhydrofilowe - zagęszczające cząsteczki oleju w wodzie. Należą tutajtakie barwniki jak ugry, ultramaryna czy żółty kadm.
Jako emulgatory występują w temperze:
- klej,
- kazeina,
- białko i żółtko jajka,
- guma arabska,
- tragant,
- klej mączny (klajster),
- mydło (mydło posiada dużą siłę emulgującą i może służyć jako dodatek do słabszych emulgatorów, jak np. guma arabska, tragant).
Amoniak i inne rozpuszczalniki kazeiny również są pomocne w tworzeniu emulsji.
Silne alkalia bardzo energicznie emulgują, lecz należy ich unikać ze względu na barwniki wrażliwe na połączenia z nimi.
Olej łatwiej emulguje niż werniks. Oleje utlenione (czyli zagęszczonena powietrzu) mają dużą skłonność do tworzenia emulsji nawet z samąwodą.
Przygotowując emulsję należy przestrzegać dokładnie proporcji i używaćw miarę silnego emulgatora. W przeciwnym razie emulsja szybko ulegnierozkładowi.
Rozłożeniu słabszych emulsji (np. gumy arabskiej) sprzyja ciepło i dodatek spirytusu.
Emulsje mocniejsze są odporne na ciepło, ale od spirytusu rozkładają się.
Emulsja z olejem jest elastyczniejsza niż czysto jajowa i daje się grubiej nawarstwiać.
W wyschniętej sztucznej emulsji cząsteczki oleju znajdują sięw rozdrobnieniu i nie podlegają takiemu procesowi jak w czystejtechnice olejnej. Służą jedynie jako utrwalacze tempery. |
|
