Metale
Metale jako podobrazia stosowane są wyłącznie w technice olejnej. Sąone trwalsze niż np. drewno i płótno, lecz i one mają różne wady:
- Pod wpływem temperatury (ciepła i chłodu) metalepowiększają swoją objętość lub kurczą bardziej niż grunt i warstwamalarska. Prowadzi to do powstawania pęknięć oraz osypywania się gruntui warstwy malarskiej.
- Powierzchnia metali źle wiąże się z gruntem olejnym i z barwnikami olejnymi.
Metali nie trzeba gruntować, o ile ich kolor odpowiada naszympotrzebom. Wystarczy jedynie nadać im odpowiednią chropowatość(mechanicznie lub chemicznie).
Pracując na metalach należy dokładnie przestrzegać prawidłowegonawarstwiania farb. Chodzi przede wszystkim o to, żeby warstwynajniższe nie zawierały zbędnej ilości oleju i były dobrze przeschnięteprzed naniesieniem dalszych warstw. W przeciwnym wypadku powstanągroźne pęknięcia całej warstwy malarskiej.
Każdy z metali ma swoje własności:
Cynk
Bardziej niż inne metale rozszerza się i kurczy pod wpływem zmian temperatury.
Farba trzyma się na nim słabiej niż na innych metalach.
Barwniki ołowiowe i miedziowe w zetknięciu z cynkiem szybko czernieją i odpadają od jego powierzchni.
Na podłożu cynkowym najlepiej maluje się stereochromią.
Miedź
Silnie utlenia się zmieniając barwę na niebieską, co może mieć wpływ na warstwę malarską.
W XVIII w. często malowano na miedzi i większość obrazów zachowała się dobrze.
Ołów
Utlenia się z trudem i dlatego nadaje się do malowania. Używano go już w XVII w.
Z powodu miękkości dodawano podkład drewniany albo żelazny.
Aluminium
Na powietrzu pokrywa się bezbarwnym tlenkiem, który nie ma wpływu na warstwę malarską.
Warstwa malarska dobrze trzyma się powierzchni aluminium nawet podczas wahań temperatury.
Drewno
Drewno stosuje się jako podobrazie w postaci desek całych lub sklejanych z kawałków.
Na podobrazia można stosować:
- dąb,
- topolę,
- kasztan,
- sosnę,
- cedr,
- klon,
- gruszę,
- brzozę,
- lipę.
Na północy Europy najczęściej stosowano dąb. Na wschodzie olchę, brzozę i lipę.
Drewno ma skłonność do „pracowania” pod wpływem zmian temperatury, dlatego należy je odpowiednio przygotować.
Według starego, niderlandzkiego sposobu, najlepiej suchą i oszlifowanądeskę wygotować w wodzie z czosnkiem. Następnie suszyć w temperaturze50°C, aby woda dokładnie wyparowała.
W ten sposób usuwano z drewna składniki rozpuszczalne i białkowe, które uległy ścięciu w gorącej wodzie.
Po wyschnięciu deskę nasyca się roztworem dezynfekcyjnym, szlifuje i gruntuje.
Najlepiej gruntować od razu obie strony deski zmniejszając w ten sposób pracę drewna.
W przypadku smolistości drewna, przed zagruntowaniem, należy deskępokryć roztworem szelaku w spirytusie lub błonnikiem w acetonie.
Dobrze jest też nakleić na deskę płótno - zabezpiecza warstwę malarską przed pękaniem.
Przed naklejeniem płótna deskę należy zdezynfekować.
Deski specjalnie przygotowanej przez stolarza (sklejonej z kawałków)nie trzeba gruntować obustronnie, gdyż siła kleju i wody nie będziew stanie jej wypaczyć.
Płótno
Płótno jest najtańszym i najdogodniejszym podobraziem.
Dawniej używano płótna jedynie do celów dekoracyjnych. Od XVI w., wraz z techniką olejną, weszło w powszechne użycie.
Wady:
- łatwo się rwie;
- od wahań wilgotności kurczy się i rozszerza, przy czym inne jest naprężenie nitek w osnowie, a inne w wątku;
- odwrocie płótna łatwo ulega drobnoustrojom i wilgoci.
Do malowania najlepsze jest płótno lniane lub bawełniane.
Nici wątku i osnowy muszą być jednakowej grubości, bez węzłów.
Przed gruntowaniem należy zmyć apreturę
- Operacje na płótnie:
- Naciąganie płótna na blejtram.
- Zszywanie.
- Przeklejanie.
Przeklejanie należy stosować zawsze, niezależnie od rodzaju stosowanego gruntu i płótna.
Do przeklejania stosuje się 5% roztwór kleju lub żelatyny.
Płótno ścisłe przekleja się klejem letnim. Rzadkie płótno możnaprzeklejać klejem zimnym i galaretowatym, wcierając go szczoteczką.
Klej rozprowadza się cienko i równomiernie. Nadmiar zbiera się nożem.
Po przeklejeniu płótno wysycha przez 12 godzin. Następnie szlifuje się je celem nadania chropowatości i gruntuje się.
Przeklejanie zaczyna się od słabszego do mocniejszego roztworu. |
|
