Ścianę przygotowuje się w zależności od rodzaju fresku.
Dla „buon fresco” nanosi się tynk (pierwsza warstwa - „aricciato”) bezpośrednio na cegłę lub kamień.
Ściana musi być przedtem nasycona wodą.
Spoiny między cegłami pogłębia się w celu lepszej przyczepności tynku.
Ścianę przed tynkowaniem (w przeddzień wieczorem) nasyca się wodą,a następnego dnia - na pół godziny przed narzuceniem pierwszej warstwytynku - również.
Wilgotna ściana nie spija wody z tynku, co pozwala mu lepiej dojrzeći nabrać mocy. Tynk położony na suchym murze staje się kruchy.
Pierwszą warstwę tynku (rzadko rozrobione ciasto wapiennez gruboziarnistym piaskiem) kładzie się na tzw. „rozbryzg”. Grubość tejwarstwy w przybliżeniu wynosi ok. 2 cm.
Do ciasta wapiennego sypie się piasek suchy.
Pierwsza warstwa musi dokładnie wypełnić szpary pomiędzy cegłami oraz dobrze wyrównać całą ścianę.
Po pewnym czasie, gdy ta warstwa stężeje na tyle, że nie pozostaje śladpo dotknięciu jej palcem, nanosi się drugą warstwę z tego samego tynku,tylko cieniej (ok. 1,5 cm).
W drugiej warstwie ilość ciasta wapiennego jest nieco większa.
Trzecia warstwa tynku należy już do tzw. „intonaco”. Do ciastawapiennego dodaje się piasek miałki, przy czym grubość całego intonacoma wynosić od 0,5 cm do 1 cm.
W intonaco piasek może być zastąpiony mączką marmurową, tartą cegłą lub innym cienkim wypełniaczem.
Intonaco wyrównuje się deseczką skrapiając powierzchnię tynku wodą w celu dokładniejszego wyrównania powierzchni.
Intonaco zakłada się na takiej powierzchni, którą ma się zamalować w ciągu jednego dnia.
Ilość warstw intonaco jest w zasadzie dowolna (w praktyce od 2 do 8).
Im więcej warstw, tym dłużej można malować (nie tak szybko wysycha).
Grubość wszystkich warstw (aricciato i intonaco) może dochodzić do 4 cm.
Kilkuwarstwowy tynk jest mocniejszy od jednej grubej warstwy i dłużej utrzymuje wilgotność.
Bardzo ważną rzeczą jest zachowanie odpowiedniej proporcji pomiędzywapnem a wypełniaczem. W znacznej mierze zależy ona od jakości wapna -im tłustsze, tym więcej wypełniacza.
Oto dwie wypróbowane proporcje:
Według Witruwiusza:
na 1 objętość wapna bierze się 3 objętości grubego i 2 objętości średniego piasku.
Według Cenniniego:
na 1 objętość wapna bierze się 2 objętości piasku (grubego lub cienkiego).
Można też brać 1 część wapna na 2 części piasku według ciężaru.
Mieszając ciasto wapienne z piaskiem nie należy dodawać zbyt dużo wody(ażeby się lepiej mieszało), ponieważ nadmiar wody w zaprawie powodujepotem pękanie tynku.
Jeżeli aricciato sporządzone jest z miałkiego piachu i wapna, należyporobić na jego powierzchni nacięcia ostrym narzędziem, aby stworzyćlepszą przyczepność dla następnych warstw.
Lepiej do aricciato używać grubego piasku, gdyż taka zaprawa jest trwalsza.
Jeżeli chodzi o przedziały czasowe pomiędzy nakładaniem poszczególnychwarstw zaprawy, to należy je kłaść zanim dolna zaprawa zupełniewyschnie, ponieważ świeże warstwy lepiej łączą się ze sobą.
Zaprawy wapienne należy używać na świeżo, gdyż dłuższe przechowywaniena powietrzu powoduje powstawanie powłoczki z węglanu wapnia, copóźniej szkodliwie odbija się na trwałości tynku.
Do prac freskowych bierze się zawsze wodę rzeczną, ponieważ wodociągowa bywa zanieczyszczona solami żelaza - bardzo szkodliwymi. |
|
